Exotisme

Ik was gisteren op een concert van Mahala Raï Banda, een band uit de buitenwijken van Boekarest die zigeunermuziek maakt. Heel erg wereldmuziek, dus. Het soort van muziek waar Balkan Beats op gebaseerd is. Uiteraard was het één groot feest.
De meesten van het 12-koppige orkest hadden zwarte of gestreepte overhemden aan met spijkerbroek eronder. Het publiek was in merendeel in hun dagelijkse kloffie gekomen, maar een enkeling had zich een zigeunerkledingstijl aangemeten met van die felle kleuren en haarbanden. Ik vroeg me af hoe de artiesten dat zouden ervaren. Misschien denken ze wel "Dit is dus hoe de buitenwereld ons ziet." Misschien voelen ze zich een beetje tentoongesteld, net als van die Afrikaanse dorpjes die eind negentiende eeuw in wereldtentoonstellingen worden nagebouwd.
Veel mensen zullen bij een concert van Mahal Raï Banda immers authentieke zigeunermuziek verwachten. Daarbij verwachtten ze niet mensen in overhemden, maar in fleurige zigeunerkleding. De drummer had het wat dat betreft beter begrepen. Die liep in een lang blauw gewaad, wat hij echt niet in het dagelijks leven aan zal hebben. Je moet het publiek immers geven wat ze verwachten, zij betalen immers voor jou. In de jaren 20 werd bijvoorbeeld jazzmuziek gezien als primitieve muziek die regelrecht uit het oerwoud kwam. Daar was helemaal niets van waar, maar artiesten als Josephine Baker speelde met die beeldvorming en deed bananenpakjes aan en koos voor een oerwoudachtig decor. Haar shows in Parijs werden enorme hits.
Misschien is het wel juist uit dit besef dat veel gasten juist geen groots uitgedoste zigeunerkledij verwachten. Veel mensen in het publiek zullen vaker naar wereldmuziekconcerten gaan en uit ervaring weten dat de kledingstijl niets zegt over hoe authentiek de muziek is. Fletse kleurige pakjes worden eerder geassocieerd met nep, gecommercialiseerde uitbuiting van beeldvorming. Authentiek, dat is juist mensen die op het podium komen in hoe ze zich in het dagelijks leven ook kleden. Dat wijst er juist op dat de mensen zich nog niet voldoende hun commerciële potentieel begrijpen. En dat verkoopt!
Wacht, hier klopt iets niet.....