Etiquette (Etiketten)

Ik heb laatst in de uitverkoop de dikke van Ditz gekocht, oftewel een moderne bewerking van een oud boek uit de jaren 30 over etiquette. Het staat allerlei handige levensregels over hoe je beleefd door het leven kunt gaan.
Ooit, in een ver verleden, toen ik nog in het bestuur van mijn studentenvereniging zat, troffen wij zo'n echt oud etiquetteboek aan in de donkere contreien van het pand. De inhoud van het boek was vooral hilarisch voor hedendaagse ogen. Veel van de regeltjes waren volledig uit de tijd. Volgens aloude traditie geef je op studentenborrels bij voorkeur weg, wat je toevallig aantreft, dus het was een ideaal kado. We vonden het kado echter zo leuk dat het nog een half jaar geduurd heeft, voordat we eindelijk een geschikte borrel hadden om het aan weg te geven.
Over deze moderne bewerking had ik al enkele goede verhalen gehoord. Goede manieren is namelijk niet totale onzin, zo had ik mij laten vertellen en ergens was ik daar wel gevoelig voor. Dus ik had best een paar euro over voor een boekje waar ik een aantal beleefdheidsregels in kon aantreffen. Dan kon ik later altijd nog wel beslissen of ik ze zou navolgen.
Gisteravond zat ik dus op de bank en besloot het boek voor het eerst eens door te bladeren. De conclusie is dat het wel geschreven is over overdreven nette omstandigheden. Echt het koninginnewerk en zo. In het dagelijks leven heb je er niet veel aan. Zelfs de meest stellige regels overtreed ik regelmatig en ik denk dat ik er meestal goed aan doe.
Een voorbeeld: op feestjes ontmoet je vaak nieuwe mensen. Daarvoor schijnt het vereist te zijn dat je je voorstelt met voor- en achternaam. Anders zou er maar verwarring kunnen ontstaan.
Ik probeer me voor te stellen hoe dat zou moeten gaan op feestjes die bijvoorbeeld ik wel eens organiseer. Het is ons niet te doen om uiterlijk vertoon of het oppompen van onze eigenwaarde. Een naam is niet meer dan een praktisch handvat waarmee je weet wie je aanspreekt. De naam hoeft niet onthouden te worden, omdat je dan elders in societykringen over hem kunt spreken en zijn positie naar voren kunt helpen.
Het boek heeft me dus nog niet kunnen overtuigen van het nut van etiquette, afgezien van een paar dingen die elke persoon met gezond verstand en een beetje sociaal gevoel wel zou kunnen uitvogelen. Desalniettemin staan er een paar leuke verhaaltjes in. Zo weet ik waar het woord etiquette vandaan komt. Lodewijk XIV had in Versailles op een gegeven moment bordjes geplaatst met 'niet over het gras lopen'. De hovelingen schonden dit gebod op grote schaal, waarop de koning nieuwe bordjes plaatstte met de opdracht 'zich aan het opschrift te houden' (s'en tenir a l'étiquette).