I Will Survive is net een soort drugs

Een Canadees radiostation heeft niet zo lang geleden een serie afgerond die genaamd ging '20 pieces of music that changed the world' (http://www.cbc.ca/thesundayedition/features/20pieces.html). De keuzes gaan alle kanten op: van Gregoriaans gezang tot hip-hop, van reggae tot Italiaanse opera's, van rock 'n roll tot bebop.
Eén van de meer verrassende keuzes was Gloria Gaynor met I Will Survive. De uitleg die in de show volgt, klinkt echter overtuigend genoeg om toch te kunnen claimen dat disco de wereld heeft veranderd (hoe onwaarschijnlijk dat in het eerste gezicht ook klinkt).
Ik heb aan die uitleg echter mijn eigen draai gegeven en dat komt doordat ik bij het nummer zelf altijd een wat dubbel gevoel heb gehad. Aan de ene kant is het namelijk een meezinger en stamt het uit een discotraditie waar vrolijkheid toch vooral de boventoon voert. Aan de andere kant zit er ook een trieste ondertoon in. Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn wat uit de tekst spreekt. Gloria Gaynor wijst haar oude geliefde de deur en vertelt met veel pijn en moeite dat ze ook zonder hem kan leven. En daaruit spreekt ook een soort spanning en bedekte angst over wat de toekomst zal brengen. Het is alsof ze een grens is overschreden waarvan ze gedacht had dat die er altijd zou zijn. Het nummer voelt namelijk net als een soort drugs. Het overschrijdt grenzen die je al zo lang meedraagt, dat je het gevoel hebt dat ze er eeuwig zullen zijn. Het overschrijden van zulke grenzen is zowel bevrijdend als beangstigend. Een nieuwe wereld opent zich, waarvan je niet kunt overzien wat die inhoudt, omdat je hem nog nooit ervaren heeft.
Gloria Gaynor gaat de grens welwillend over, omdat haar verstand zegt dat ze het moet doen. Het ontbreekt haar echter aan de moed en het zelfvertrouwen om dat vol overtuiging te doen. Ze zoekt houvast en praat zichzelf door de overgang heen. Ze spreekt zichzelf moed in en houdt zich vast aan de gedachte dat wat er ook zal gebeuren ze zal overleven. Dat lijkt misschien weinig, maar het geeft haar net genoeg moed om aan haar beslissing vast te nemen.
I Will Survive is een disconummer. Het is geschreven voor een subcultuur van vrouwen, homoseksuelen en andere groeperingen met een maatschappelijk achtergestelde positie. En omdat het discopubliek om uiteenlopende redenen door de samenleving niet erkend werd, had het meeste publiek in het dagelijks leven weinig om trots op te zijn. Door dat gebrek aan zelfvertrouwen durfden ze vaak niet te dromen van een wereld waarin het anders was, waarin de vertrouwde grenzen werden overschreden. En juist daarom is het zo'n belangrijk nummer, omdat het hen de macht gaf om te durven.
Je zou bijna willen dat je zelf ook bij die onderdrukte groepen van de jaren 70 hoorde. Maar al de ellende doorstaan ten einde één magnifiek moment van bevrijding mee te kunnen maken, dat is toch eindelijk de moeite niet waard. Laten we dus maar blij zijn met hoe de wereld sindsdien veranderd is, mede dankzij Gloria Gaynor.