Vreemdelingenangst

Ik denk dat angst voor vreemdelingen redelijk universeel is. Als iemand uit een andere cultuur komt, is het lastig hem in te schatten. Het is lastig een beeld te krijgen bij wat hem beweegt en hoe hij denkt. Bij gebrek aan inzicht kan niet iedereen het opbrengen om extra interesse te tonen. Mensen gaan gemakkelijk delen inkleuren of zaken versimpeld weergeven.
Hierin zit een heel dubbel gevoel. Aan de ene kant wil de dominante cultuur de minderheden dwingen zich te conformeren aan hun eigen denkbeelden. Aan de andere kant wordt elke poging van de minderheid om haar eigen cultuur te verspreiden gezien als een bedreiging en vaak worden daar kwaadwillende motieven achter gezocht.
In de Westerse geschiedenis zijn de joden steeds een minderheid geweest. Zij zijn vaak slecht behandeld. Daarnaast zonderden de joden zich vaak af (zij het noodgedwongen), een deel van hen kleedde anders, zijn speelden klezmermuziek (toch ook heel anders), aten heel ander voedsel at en hielden er afwijkende gebruiken op na. Voor de dominante bevolkingsgroepen was de joodse wereld niet erg inzichtelijk. Sommige joden pasten zich in de loop van tijd aan en waren nauwelijks meer van gewone burgers te onderscheiden. Anderen bleven zich terugtrekken in hun eigen gemeenschap. De dominante cultuur vroeg de joden zich aan te passen, maar elke joodse invloed op de dominante cultuur werd argwanend bekeken.
We weten allemaal wat er uiteindelijk gebeurd is. Sinds de Tweede Wereldoorlog is antisemitisme heel erg 'not done' geworden. De overduidelijke redenen waren de slechte naam die antisemitisme door het nationaal-socialisme gekregen had, de sympathie voor de joden naar aanleiding van de holocaust en het nieuwe vijandbeeld van de communisten.
Maar er is nog een andere reden waarom antisemitisme niet weer terug kwam. Na de holocaust zat bij de joden de schrik er goed in. Veel van de joden die het overleefd hadden, trokken weg uit Europa. Degenen die achterbleven waren niet vaak de meest orthodoxe joden. Het waren ook niet de joden die teruggetrokken in hun eigen gemeenschap leefden. Het waren ook niet de klezmermuzikanten. Het waren juist de joden die zich op weinig onderscheidden van de rest van de bevolking. Dat heeft iets heel crus. De jodenhaat keerde niet terug, juist omdat de holocaust er zo succesvol in was geweest om zoveel mogelijk authentiek joodse elementen uit te roeien.