Love

De Oude Grieken hadden maar één woord voor 'bestaan' / 'zijn'. Dit woord omvatte zowel wat wij doorgaans onder 'zijn' verstaan, maar ook 'fundamenteel zijn' en 'echt zijn'. Voor moderne interpreten levert dit vaak moeilijk begrijpbare teksten op. Het is niet altijd duidelijk welke betekenis van het woord nu bedoeld wordt. Maar het vreemde is dat de Grieken zelf totaal geen onderscheid tussen de verschillende betekenissen maakten. Ze gebruikten deze door elkaar heen, alsof het toch gewoon om één term ging.
De filosofische problemen die uit dit halsstarrig vast blijven houden aan één term lijken duidelijk. Zo beweerde Parmenides dat er maar één ding bestond, Gorgias beweerde zelfs dat er helemaal niets bestond (of fundamenteel is?) en Plato loste dit probleem op door te zeggen dat alleen de vormen bestonden en de verschijningen niet, omdat dit slechts afbeeldingen waren (die dus niet bestaan). Pas toen mensen met een andere taal naar dezelfde tekst gingen kijken en zich gingen afvragen wat het woord in elke context betekende, werd duidelijk dat er toch iets raars met het taalgebruik aan de hand was.
Je vraagt je af of wij ook zulke woorden hebben. Ik denk van wel. Zo is het Engelse woord 'love' er wel één. Enerzijds kan het heel alledaags gebruikt worden om alle vormen van genegenheid aan te duiden (zoals 'I really love what you've done with the place'), anderzijds kan het zeer specifiek gebruikt worden om alleen romantische liefde aan te duiden ('I love you'), maar ook liefde tussen familieleden valt er met gemak onder. Soms wordt nog ter verduidelijking toegevoegd om wat voor liefde het gaat, maar dit is zelden nodig. Ondertussen doen we allemaal alsof het één overkoepelende term is en er van een betekenisonderscheid geen sprake is. Christenen zeggen bijvoorbeeld 'God is love' om het alomvattende ervan nog verder door te trekken. Of zoiets als 'God loves you' klinkt best persoonlijk. Toch denk ik dat de liefde van zo'n God toch niet vergelijkbaar kan zijn. Het zal dus meer metaforisch gebruik van de term zijn.
Beyoncé zingt 'Why don't you love me?' Stel dat één van mijn goede vrienden heimelijk op mij verliefd is en zich deze vraag stelt. Ik houd wel van al mijn vrienden, dus de vraag gaat van een verkeerde veronderstelling. Maar het is niet echt het antwoord waarop zo iemand wacht. Toch heeft die persoon het gevoel dat zijn oorspronkelijke wel klopte.
De enige uitweg is om op de vierkante centimeter onderscheid tussen de verschillende betekenissen te gaan maken. In het nummer 'Sprookje' van Jaap Fischer doet een geleerde dat als hij aan een prinses over de liefde:
"Liefde is niet houden van. Je kunt van zoveel vrouwen houden, je kunt met zoveel vrouwen trouwen. Maar liefde is dat niet. Nee, je houdt van kip met appelmoes."
Jaap Fischer observeert vervolgens cynisch: "Toen knikte de prinses, want ze hield heel veel van kip met appelmoes."
Van het verhaal van de geleerde blijft niet te veel hangen. Ondanks de pogingen van de geleerde blijft zo de frivoliteit van de taal in stand. En dat komt de sfeer alleen maar ten goede.